«Δεν μπορεί κάποιος να κατανοήσει τον Καζαντζάκη χωρίς να διαβάσει αυτό το έργο, που συγκεφαλαιώνει όλο το μεδούλι τής σκέψης του με βαθειές πλατωνικές αναφορές.» (Από την ισπανική έκδοση Nikos Kazantzakis, Simposio o el banquete, Ediciones Felmar, Colección “La fontana literaria”, número 63, Madrid 1978.) «Στο Συμπόσιον περιγράφεται ο πυρήνας τής φιλοσοφίας τού Νίκου Καζαντζάκη. Γραμμένο στις αρχές τής λογοτεχνικής σταδιοδρομίας του, κατόπιν ξεχασμένο ή χαμένο, μας προσφέρει ένα ανεκτίμητο χρονικό των νεανικών και ενήλικων χρόνων κατά τα οποία διαμορφωνόταν η φιλοσοφία του. Οι αρχικές του αντιλήψεις θα εμφανιστούν επανειλημμένα στα κατοπινά του έργα. Μπορούμε να τις παρακολουθήσουμε στη σκέψη τού Ζορμπά, στον δυνατό και βαθύ Φτωχούλη του Θεού, στη λαμπρή και ημι-αυτοβιογραφική Αναφορά στον Γκρέκο, για να απαριθμήσουμε μερικά μόνον από τα μείζονα έργα του. »Το Συμπόσιον, όπως η σύγχρονη συνέχειά του, το επικό ποίημα Οδύσεια, είναι ένα έργο προκλητικό, δομημένο κατά το περίγραμμα του κλασσικού προτύπου, αλλά χωρίς δουλοπρεπή μίμηση, που θα μείωνε την αξία του. Τόσον οι μελετητές όσο και ο μέσος αναγνώστης θα βρουν ενδιαφέρουσα τη διαπίστωση παραλληλισμών και αντιθέσεων με το πλατωνικό πρωτότυπο. Όσοι ενδιαφέρονται να αντιπαραβάλουν την πρωταρχική φιλοσοφία τού Καζαντζάκη με τις μεταγενέστερες αντιλήψεις του, θα βρουν πλούσια πληροφόρηση σ’ αυτό το έργο και θα διαπιστώσουν με έκπληξη πόσο μικρές είναι οι μεταβολές που συντελέσθηκαν στη σκέψη του. »Η μεγαλύτερη γοητεία τού Συμποσίου έγκειται στον τρόπο με τον οποίον εκφράζεται –υπό μορφήν εξομολόγησης– το ρέον ξέσπασμα μιας ψυχής, χωρίς αναγκαστική ρητορεία, από πολλές απόψεις συντριπτικώς πιο αποτελεσματικά από μια φιλοσοφία συστηματικά διατυπωμένη. Παρακολουθούμε τον αγώνα μιας ανθρώπινης ψυχής (της ίδιας τής ψυχής τού συγγραφέα) για να βρει τον Θεό, δηλαδή, για να ελευθερωθεί. Γινόμαστε έτσι μάρτυρες του αγώνα τού Καζαντζάκη στην αναζήτηση ενός νοήματος για τη ζωή του και για τη χώρα του, μέσα στο πολιτικό κλίμα τού καιρού του. Σ’ αυτή τη διαδικασία, τον βλέπουμε να απορρίπτει εξ ίσου τις προκατασκευασμένες φιλοσοφίες τής Δυτικής Ευρώπης και την άκαμπτη απομίμηση περασμένων επιτευγμάτων, να στρέφεται στην πρωτογενή δημιουργία, να αντλεί δύναμη από το συλλογικό πνεύμα τής φυλής του, της ίδιας τής πηγής απ’ όπου προήλθε, μέσω των σταδίων τής εξέλιξης, και με την αυθεντία τής κραταιάς και ποιητικής Πυθίας, ρωμαλέο και φλογερό, να περιγράφει το τραχύ ταξίδι τής ψυχής του κατά την επιδίωξη τής απελευθέρωσής της.» (Από την αργεντίνικη έκδοση Niko Kazantzakis, Simposio, Ediciones Carlos Lohlé, Buenos Aires - Argentina 1978.)