1/2

Βιογραφικό Σημείωμα

Η Νίκη Π. Σταύρου είναι Υφηγήτρια Συγκριτικής Λογοτεχνίας στο University of Indianapolis Athens. Κατέχει Master's στην Αγγλική Φιλολογία και δύο Bachelor's στις Πολιτικές Επιστήμες και στη Φιλοσοφία.

Γεννήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 1972 στη Γενεύη. Το όνομά της τής το έδωσε η νονά της Ελένη Καζαντζάκη. Νίκη, από τον Νίκο Καζαντζάκη.

Το πρώτο σπίτι που γνώρισε ήταν το διαμέρισμα της νονάς της στη Γενεύη, ένας χώρος γεμάτος από Νίκο Καζαντζάκη, στον οποίο βρίσκονταν τα χαρτιά του, τα βιβλία του, οι φωτογραφίες του, το πνεύμα του. Η Νίκη πέρασε την παιδική της ηλικία ακούγοντας ιστορίες από τη ζωή της Ελένης με τον Νίκο της. Η Ελένη τής διάβαζε και τής εξηγούσε προσεκτικά ένα ένα τα βιβλία του Νίκου της, αρχίζοντας από τα παιδικά του, τον Μέγα Αλέξανδρο και τα Παλάτια της Κνωσού, μέχρι τον Δάντη του και τα Θεατρικά του, φωτίζοντας κάθε γραμμή με την βαθειά γνώση της για τον Νίκο Καζαντζάκη. Αν και η Ελένη τότε ζούσε στη Γενεύη και η οικογένεια Σταύρου στην Κύπρο, η Ελένη ερχόταν τακτικά στην Κύπρο και στην Ελλάδα για να περάσει τις διακοπές της μαζί τους και να συνεργαστεί με τον Πάτροκλο Σταύρου.

Η υιοθεσία του Πατρόκλου Σταύρου από την Ελένη το 1982, απλώς επισφράγισε το πνευματικό DNA του Νίκου και της Ελένης Καζαντζάκη που η οικογένεια Σταύρου είχε ήδη μέσα της. Η Ελένη μάλιστα χαριτολογώντας έλεγε ότι με την υιοθεσία απέκτησε υιόν, νύφη και εγγονή που ήδη ήταν βαφτιστικιά της. Τον Ιούλιο του 1974, όταν έγινε η Τουρκική εισβολή στην Κύπρο, ήταν μαζί η Ελένη Καζαντζάκη, η Μαίρη Σταύρου και η τροφός της Νίκης, Αγγέλα Καποδίστρια, στο διαμέρισμα που η Ελένη είχε μόλις αγοράσει στην Κερύνεια, δώρο για την Νίκη.

Το διαμέρισμα αυτό βρισκόταν δυστυχώς στο σημείο, όπου έγινε η Τουρκική εισβολή. Από το μπαλκόνι τους, η Ελένη και η Μαίρη έβλεπαν τον Τουρκικό στόλο να πλησιάζει και την οροσειρά του Πενταδαχτύλου να καίγεται, για να δίδεται γραμμή πλεύσεως στα επερχόμενα πολεμικά καράβια των Τούρκων. Η Νίκη ήταν τότε δεκαοκτώ μηνών. Με την επίθεση των Τούρκων συνελήφθησαν ως αιχμάλωτες του Τουρκικού στρατού στην Κερύνεια, ενώ ο Πάτροκλος Σταύρου βρισκόταν στη Λευκωσία όπου το προδοτικό πραξικόπημα της Χούντας και η δολοφονική απόπειρα εναντίον του Προέδρου της Κύπρου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου ανέτρεπε και κατακρεουργούσε την κοινωνική και πολιτική δομή του έθνους. Ο Πάτροκλος Σταύρου βρισκόταν στο Προεδρικό Μέγαρο μαζί με τον Μακάριο την ημέρα του πραξικοπήματος και σε ένα δραματικό διάλογό τους κατάφερε να πείσει τον Αρχιεπίσκοπο να φύγει από το βομβαρδιζόμενο και φλεγόμενο Προεδρικό Μέγαρο και, έτσι, να σωθεί. Ο ίδιος παρέμεινε και ύστερα συνελήφθη από τους πραξικοπηματίες, καθώς όλη η Κύπρος βομβαρδιζόταν και καιγόταν.

Η αφοπλιστική ψυχραιμία και το θάρρος της Ελένης η οποία, αν και υπό την απειλή όπλου, μιλούσε άφοβα και προκλητικά στους Τούρκους λέγοντάς τους στα γαλλικά πως ήταν Ελβετοί τουρίστες, ήταν και η δίοδος της σωτηρίας τους. Σαν ξένοι διεσώθησαν από ένα Βρεταννικό ελικόπτερο.

2/2

Από το 1967 έως το 1974 η Ελένη δεν μπορούσε να έλθει στην Ελλάδα. Μπόρεσε μόνο μετά την πτώση της Χούντας και από τότε όλα τα καλοκαίρια και τις γιορτές της τις περνούσε με την οικογένεια Σταύρου. Από τη Γενεύη έστελνε στη Νίκη σοκολατάκια, δώρα, γράμματα και καρτ-ποστάλ. Το σπίτι της οικογένειας Σταύρου εκινείτο στους ρυθμούς της Ελένης και έγινε χώρος προσκυνήματος για την Ελένη και τον Νίκο Καζαντζάκη. Αυτό έδωσε στη Νίκη Σταύρου την ευκαιρία να γνωρίσει υπέροχους ανθρώπους του πνεύματος και των τεχνών, Έλληνες και ξένους, και να θέλει και εκείνη να μετουσιώσει τις γνώσεις της για τον Νίκο Καζαντζάκη σε έργο.

Τον Φεβρουάριο του 1989 η Ελένη Καζαντζάκη υπέστη ένα φοβερό τροχαίο ατύχημα στη Γενεύη. Μεταφέρθηκε στην Πανεπιστημιακή Κλινική της Γενεύης για ιατρική περίθαλψη, όπου και ζήτησε να ειδοποιηθούν ο Πάτροκλος και η Μαίρη Σταύρου. Έσπευσαν και οι δύο στο πλάι της και από τότε η οικογένεια Σταύρου-Καζαντζάκη δεν ξαναχώρισε ποτέ, μέχρι την 18η Φεβρουαρίου 2004, που η Ελένη Ν. Καζαντζάκη άφησε την τελευταία της πνοή στο Νοσοκομείο «Ερρίκος Ντυνάν» στην Αθήνα, κρατώντας το χέρι του υιού της Πάτροκλου, ο οποίος της έκλεισε τα μάτια.

Η Νίκη Σταύρου έδωσε διαλέξεις και ομιλίες σε διεθνή συνέδρια και σε πανεπιστήμια για τον Νίκο Καζαντζάκη στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και έχει τιμηθεί από την Έδρα Φιλολογίας του University of Indianapolis Athens για την προσφορά της στο έργο του. Μέσα από τις έρευνές της για τη ζωή τού Νίκου Καζαντζάκη για τη διαπίστωση πραγματικών προσώπων των μυθιστορηματικών χαρακτήρων της Αναφοράς στον Γκρέκο, τεκμηρίωσε την ταυτότητα της πρώτης αγάπης του Νίκου Καζαντζάκη, της Ιρλανδέζας Kathleen Forde, της οποίας η Νίκη Σταύρου ανακάλυψε τα ίχνη μετά τον έρωτά της με τον νεαρό Νίκο και τη φυγή της από την Κρήτη. Σ' αυτό το μαγικό ταξίδι στον χρόνο, συνταξιδιώτισσα και πολύτιμη αρωγός της Νίκης Σταύρου υπήρξε η μικρανηψιά της Kathleen Forde, η Cathleen Scaife, μια σπουδαία γυναίκα και αγαπημένη φίλη. Τον Φεβρουάριο του 2003, μαζί με τον πατέρα της Πάτροκλο Σταύρου, προσκληθήκαν στο Trinity College του Δουβλίνου, όπου η Νίκη παρουσίασε τα ευρήματά της. Η εφημερίδα του Δουβλίνου The Irish Times δημοσίευσε εκτενές άρθρο για το θέμα αυτό του Επισκόπου Patrick Comerford, ο οποίος αναφέρεται διεξοδικά και σε σχετικό δημοσίευμά του στην ιστοσελίδα του. Η Νίκη Σταύρου συνεχίζει να εργάζεται με αφοσίωση, ευλάβεια και σεβασμό για την προβολή και τη διάδοση του έργου της Ελένης και του Νίκου Καζαντζάκη.