Συναρπαστικός καρπός τού ταξιδιού τού Νίκου Καζαντζάκη ως δημοσιογράφου το 1935. Επιστρέφοντας από το δεύτερο ταξίδι του εκεί με την Ελένη του, πεθαίνει στο Φράιμπουργκ της Γερμανίας, στις 26 Οκτωβρίου 1957. Η Ελένη συμπληρώνει το βιβλίο βασισμένη σε σημειώσεις του και προσθέτει Επίμετρο (1961) για μοναχικό της ταξίδι στην Άπω Ανατολή. Η νέα έκδοση (2006) εμπλουτίζεται με φωτογραφίες και με Σημείωμα του Δρος Πατρόκλου Σταύρου, γι’ αυτή τη συγγραφική και ανθρώπινη περιπέτεια.

ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ: ΙΑΠΩΝΙΑ – ΚΙΝΑ

1935: Ο Νίκος Καζαντζάκης ταξιδεύει στην Ιαπωνία και στην Κίνα για πρώτη φορά, ως δημοσιογράφος απεσταλμένος τής αθηναϊκής εφημερίδας Ακρόπολις. Λογοτεχνικός και ιστορικός καρπός αυτού του ταξιδιού είναι το βιβλίο Ταξιδεύοντας: Ιαπωνία – Κίνα.
1957: Δεύτερο ταξίδι τού οικουμενικού μας συγγραφέα στις δυο χώρες, αυτή τη φορά μαζί με τη σύντροφο και σύζυγό του Ελένη.
26 Οκτωβρίου 1957: Κατά το ταξίδι τής επιστροφής ο Νίκος Καζαντζάκης αφήνει την τελευταία του πνοή στο Φράιμπουργκ της Γερμανίας.
Η Ελένη Ν. Καζαντζάκη επιστρέφει μόνη στο «Κουκούλι» τους, το σπίτι τους στην Αντίπολη της νότιας Γαλλίας. Γράφει πλέον εκείνη για το δεύτερο ταξίδι τους, και χρησιμοποιεί τον τίτλο “ΜΕΤΑ ΕΙΚΟΣΙ ΧΡΟΝΙΑ”, που ο ίδιος ο Καζαντζάκης είχε σκεφθεί να δώσει στη γραφή που δεν επέπρωτο να κάνει, συμπληρώνοντας η ίδια: «ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΡΟΦΤΑΣΕ ΝΑ ΓΡΑΨΕΙ Ο ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ». Του μεγάλου αυτού συμπληρώματός της προτάσσει ΕΠΙΛΟΓΟ, με την ένδειξη τόπου και χρόνου: Αντίπολη, 4 Ιανουαρίου 1958.
Ιούλιος 1961: Η Ελένη στη Γενεύη –έχει πια εγκαταλείψει την Αντίπολη– προσθέτει ΕΠΙΜΕΤΡΟ, για καινούριο, μοναχικό της ταξίδι στην Άπω, την «Πέρα», Ανατολή.
Η Ελένη Ν. Καζαντζάκη έμελλε να ξαναπάει στην Κίνα δύο φορές ακόμη, και να γράψει και ένα άλλο βιβλίο, με τίτλο: Κίνα, Μικρή πορεία στη μεγάλη χώρα.
Καλοκαίρι 2006: Στη νέα, εμπλουτισμένη έκδοση του βιβλίου παρατίθενται φωτογραφίες, Ενημερωτικό Σημείωμα του Εκδότη-Επιμελητή Δρος Πατρόκλου Σταύρου για τη συγγραφική και ανθρώπινη αυτή περιπέτεια και άλλες σημειώσεις του για την ιστορία και το περιεχόμενο του βιβλίου.

«Συγγραφέας σύγχρονων κλασσικών έργων τής παγκόσμιας λογοτεχνίας, όπως είναι ο Ζορμπάς, Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται, Ο Καπετάν Μιχάλης, Ο Φτωχούλης του Θεού, Ο Τελευταίος Πειρασμός και η Οδύσεια, ο Νίκος Καζαντζάκης κράτησε ημερολόγιο των Ασιατικών εξερευνήσεών του. Η πρώτη έγινε το 1935· η δεύτερη, με συντροφιά τη σύζυγό του Ελένη Καζαντζάκη, την κατοπινή βιογράφο του, η οποία συμπλήρωσε τις ημερολογιακές καταγραφές τού συζύγου της με δική της καταγραφή τού τελευταίου κοινού τους ταξιδιού, το 1957. Στο Ιαπωνία – Κίνα ο Καζαντζάκης γράφει με πάθος και κατανόηση για τις εμπειρίες του στο Χονγκ-Κονγκ, στο Κόμπε, στο Τόκυο, στο Κυότο, στο Πεκίνο και στη Σαγκάη. Η φτώχια και η εξαθλίωση της Κίνας στη δεκαετία τού ’30· η απειλή τής Ιαπωνίας, που αρματώνεται για πόλεμο· το χρώμα, η μουσική, η αρχιτεκτονική, το θέατρο και η λογοτεχνία των δυο μεγάλων εθνών – όλα ζωντανεύουν ανάγλυφα, μέσα από τις λέξεις τού Καζαντζάκη. Το Ιαπωνία – Κίνα είναι ένα λαμπρό πανόραμα της Ανατολής, πριν και μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, μέσα από τα μάτια ενός ασύγκριτα οξυδερκούς παρατηρητή.

»Ο Νίκος Καζαντζάκης γεννήθηκε στην Κρήτη το 1883 και πέθανε στη Γερμανία το 1957. Τόσο ο Τόμας Μανν όσο και ο Άλμπερτ Σβάιτσερ τον αποκάλεσαν έναν από τους Μεγάλους συγγραφείς τού αιώνα· τα βιβλία του έχουν διαβαστεί και διακριθεί σε όλες σχεδόν τις χώρες τού κόσμου.»

(Από την αμερικανική έκδοση Nikos Kazantzakis, Japan/China, A Journal of  Two Voyages to the Far East, Creative Arts Book Company, Berkeley 1982.)

«Λίγοι Δυτικοί συγγραφείς μάς έχουν παρουσιάσει
την Κίνα και την Ιαπωνία τής εποχής αυτής (1935)
με τόση ποίηση αλλά και με τόση διαύγεια.
Υπάρχουν σ’ αυτό το βιβλίο κομμάτια που αποτελούν
ατόφυα μικρά αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.»

Le Matin